Mały chorąży
Podbiał pospolity (Tussilago farfara L.)
Mały chorąży wiosny, wzrostem nikczemny lecz dzielnie jej sztandar niesie, zwie się nie inaczej jak Podbiał pospolity (Tussilago farfara L.). Ludowe nazwy tej rośliny to białkuch, ośla stopa, końskie kopyto, boże liczko, kniat, kaczyniec, grzybień, białodrzew.
Dlaczego chorąży?
Ponieważ gdy zakwita, wiosna oznajmia, już tu panuję niepodzielnie, choć jeszcze zimno i śnieg czasami potrafi powrócić. Okres kwitnienia to marzec czasami kwitnie jeszcze w kwietniu. Podbiał jest rośliną pospolitą, wieloletnią, rosnącą na glebach gliniastych, w zaroślach, na przydrożach, ugorach i nad potokami.
Kilka ciekawostek historycznych, najstarsze wzmianki o tej roślinie odnajdujemy w „Corpus Hippocraticum” Hipokratesa z Kos (ok. 460 – 377 r. p.n.e.), pisze o niej również Pliniusz Starszy (I w. n.e.) w „Naturalis historia”, cieszył się uznaniem u chińczyków, wzmianka pojawiła się w Divine Hausbandman`s of the Materia Medica (Shen nong ben cao jing) za panowania dynastii Han (25 – 220 n.e.). Podbiał jest również wędrowcem, zawleczony do Ameryki oponował tam cale wybrzeże wschodnie.
Dlaczego taka mała roślina wieloletnia, kuzyn astrów, wzbudza tak wielkie zainteresowanie ludzi na całym prawie globie, a przynajmniej jego północnej części? Lista dóbr jest bardzo długa w kwiatach i liściach podbiału w różnych ilościach znajdziemy olejek eteryczny, śluz, garbniki, karotenoidy, kwasy organiczne, gorycze, związki mineralne i mikroelementy, zwłaszcza cynk, jako niezbędny składnik insuliny spełniającej tak ważną rolę w przemianie cukrów w naszym organizmie. Kwiat zawiera więcej olejku eterycznego i flawonoidów, a liściach więcej śluzu i goryczy. Liście, dzięki dużej ilości śluzu działają powlekająco – likwidują podrażnienia, łagodzą stany zapalne i ułatwiają odkrztuszanie, przede wszystkim u małych dzieci, kiedy zalega w oskrzelach i gardle.
Stosowany jako napar (do użytku wewnętrznego): 1 łyżkę podbiału zalać 1 szklanką wrzątku i odstawić na 15 minut pod nakryciem do naciągnięcia, następnie przecedzić i pić 3 razy dziennie albo też: 1 łyżkę surowca zalać 1 szklanką zimnej wody i podgrzewać doprowadzając do wrzenia (gotować nie dłużej niż 1 minutę) odstawić na 10 minut, następnie przecedzić i od razu wypić pół szklanki, zaś resztę zużyć w ciągu dnia po 1-2 łyżki dla podniesienia jego skuteczności sporządzane były mieszanki z dodatkiem korzenia: lukrecji, mydlnicy, prawoślazu lekarskiego, żywokostu lekarskiego, owocu anyżu, kwiatów słonecznika i rumianku oraz liść szałwii. Podbiał wchodzi też w skład mieszanki Pektosan, Neopektosan, syropu żywokostu z podbiałem. W ludowej medycynie stosowano go również do likwidowania takich przypadłości jak: do okładów na stłuczenia, siniaki, przy oparzeniach promieniami słonecznymi, zaczerwienienia i podrażnieniach skóry, a także do zmywania twarzy w łojotoku, przy tłustej cerze itp.
[like]